In de zomer van 2017 staat de Tweede Wereldoorlog centraal in de entertainment industrie. Verschillende media-producties die de oorlog als centrale thema nemen zijn net uitgekomen of zitten in de pijplijn om spoedig te verschijnen.
Dunkirk
Een van deze producties is de film Dunkirk. Dunkirk is met veel bombarie deze maand gelanceerd en draait onderhand in alle grote bioscopen. De film speelt zich af gedurende de eerste dagen van de Tweede Wereldoorlog. De Duitsers brengen hun blitzkrieg in de praktijk en rukken op richting de Franse kust. De Britten, niet voorbereid op een treffen, zaten als ratten in de val. De vroegere rovershaven Duinkerken vormt het toneel voor luttele Britse pogingen om gecontroleerd terug te trekken naar hun veilig gewaande eiland.
Het is op zichzelf natuurlijk erg ironisch om een dergelijke vluchtpoging te presenteren als een heroïsche militaire operatie die de macht en het doorzettingsvermogen van de Britse natie dient aan te tonen. Na de getoonde haarscheurtjes in Boerenoorlogen en de Eerste wereldoorlog werd in WOII pas goed duidelijk dat de Britten niet meer zo ongenaakbaar waren als ze zich waanden. Laten we zeggen dat dit voor interpretatie vatbaar is, zoals zoveel historische gebeurtenissen. De geschiedenis wordt immers geschreven door de overwinnaar. Hoe dan ook de film Dunkirk is na Saving Privat Ryan en de serie Band of Brothers die rond de millenniumwisseling uitkwamen, de eerste echt grote WOII kaskraker in tijden.
Game Industry
De film Dunkirk is echter niet de enige op deze periode gebaseerde mediaproductie die deze zomer haar weg vindt naar het grote publiek. Ook de game-industrie heeft haar interesse in de laatste grote oorlog hervonden.
In oktober van dit jaar keert namelijk de Call of Duty francise terug naar de strijd tussen de ‘Axis and Allies.’ In het verleden waren de tweedewereldoorlog-shooters erg populair. Met name de Call of Duty games vormden het summum van het shooter-genre. In de eerste jaren van de 21ste eeuw sloot praktisch iedere pokdalige tiener zich na school op in zijn zolderkamertje om tot diep in de nacht bovenaan in de scorelijsten te belanden. Een goede tijd voor de verslavingsklinieken die, na drugs, alcohol en anorexia, de pijlen konden richten op de ‘verdorven’ COD-generatie. Maar alles wat nieuw is wordt op een gegeven moment oud. Zo ook het tweede wereldoorlog genre. Alles moest sneller en spectaculairder, dus werden de slagvelden van Normandië ingeruild voor generieke futuristische arena’s waar krijsende tieners hun net ontwikkelde testosteronproductie konden botvieren op elkaar. Het duurde vervolgens bijna 15 jaar voor er weer een Tweede Wereldoorlog-shooter van de hand van Activision het levenslicht zou zien. Vele concurrenten volgen nog het komende jaar, waardoor de wedergeboorte van het WOII-genre een feit is.
‘Old school’ is ‘new school’
De vraag rijst waar deze herontdekking van de het genre op gestoeld is. Is het simpel weg een cyclische beweging, waarbij alles wat vroeger ‘hip and happening’ was op een gegeven moment en dikwijls in een andere vorm weer terugkeert? Zoals de hoog opgetrokken 90’s-broeken bij tienermeisjes en de poepbruine interieurs uit de jaren 80 bij yuppen vorig jaar opeens hun renaissance beleefden. Of ligt er wellicht een meer fundamentele reden aan ten grondslag?
Zij die hun leven gaven
Wat mij persoonlijk opvalt is dat er de laatste jaren tijdens de vele Tweede Wereldoorlog herdenkingen die ons land telt meer aandacht is voor het ‘vergeten’ van wat zich gedurende de periode 1940-1945 heeft voorgedaan. De angst voor hedendaags terrorisme en de daarmee verbonden opkomst van populisme in de wereld wordt als argument gebruikt om de parallel te trekken met op de opkomst van Nazi-Duitsland. Een vergelijking die slechts met veel omwegen te maken is en bol staat van anachronismen, maar niet te min te pas en te onpas aangezwengeld wordt.
Ook op internationaal niveau wordt de roep om te herdenken steeds luider. Degenen die streden om ons te bevrijden worden geheel terecht op een voetstuk geplaatst. De veteranen staan symbool voor een strijd voor vrijheid van overheersing en dictatuur. De nadruk ligt echter wel steeds meer op het geringe aantal oorlogsveteranen dat nog in leven is. Daarmee komt een einde aan een gezichtsbepalende generatie en een tastbare herinnering aan de oorlog. Met het verlies van hun aanwezigheid is immers ook het directe contact met de oorlog verdwenen. Wat overblijft zijn overleveringen uit tweede hand. Daarmee neemt de angst voor het verlies van aandacht voor de lessen die we kunnen trekken uit de oorlog toe. Immers geldt vaak; uit het oog, uit het hart.
Zou deze angst ten grondslag kunnen liggen aan de nieuwe interesse voor de Tweede Wereldoorlog als thema in vele films en games? Of is de intentie van de film- en gameproducenten louter vermaak? Wellicht. Toeval of niet, velen kunnen zich de komende maanden verheugen op een virtuele reis langs de Europese en Noord-Afriaanse veldslagen, en misschien steken ze ook nog wat op over de mannen die hun leven in de waagschaal legden voor de vrijheid van een ander.
Een goed punt. De laatste jaren was het thema: Tweede wereldoorlog een beetje uit. Interessant om te zien dat het weer terugkomt.
Klopt, ik denk dat het een aanwijsbare reden heeft die verder gaat dan simpelweg: het is weer tijd voor een WO2 film of game. Ik denk dat het met bewegingen binnen de samenleving te maken heeft.
Ik ben hem nog aan het afschrijven. Probeer er 1 per week af te maken. Lees volgende week vrijdag het resultaat.
Ik zou zo graag een soort mix tussen EU4 en HOI4 zien…
HOI4 wat is dat?
Hearts of Iron